ԱՊՀ պետությունների ղեկավարների Դուշանբեի հանդիպումը ևս, ինչպես ՇՀԿ Չինաստանում գումարված գագաթնաժողովը, ունեցավ իր միջազգային ուղերձները: Շանհայյան ուղերձների մասին արդեն գրառումով կիսվել եմ: Եվ այսպես, ի՞նչ ցույց տվեց Դուշանբեն, որ պետք է հաշվի առնել արտաքին քաղաքական քայլերի ժամանակ:
Մեզ համա, թերևս, ամենակարևորը Պուտին-Ալիև հանդիպում-հաշտեցումն էր: Մոտ մեկ տարի ձգված ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունների լարվածությունը սկսում է վայրէջք ապրել: Պատճառներն իհարկե բավականին շատ են, բայց առաջնայինը, որ ստիպեց Կրեմլին հաշտության եզրեր գտնել, դա ուկրաինական շարունակվող պատերազմի հրամայականներն են. ամեն գնով խուսափել հակառուսական երկրորդ ճակատի բացումից, շրջանցել պատժամիջոցները նաև ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի միջոցով և ապահովել ռուս-իրանական ռազմավարական համագործակցության կոմունիկացիաները Ադրբեջանով: Հաշտեցումը նշանակում է նաև, որ Ալիևը բավականին անկախ և ինքնուրույն դերակատար է տարածաշրջանային քաղաքական գործընթացներում: Հաշտեցումը պահանջված էր Ռուսասատանի համար, որովհետև Ադրբեջանին աջակցում և համակրում են ոչ միայն Թուրքիան, այլև ԱՊՀ անդամ չորս թյուրքական պետություններ: ՌԴ-Ադրբեջան լարվածությունը զգալիորեն ակտիվացրել էր նաև արևմտյան և հատկապես բրիտանական կառույցներին, որոնք շատ ինտենսիվ աշխատում են Ալիևին հակառուսական ճամբար տանելու ուղղությամբ: Եվ վերջապես, հայ-ադրբեջանական խաղաղ կարգավորման գործընթացում կրկին մոդերատորության ստանձնման Կրեմլի ձգտումն է, հատկապես Վաշինգտոնում Թրամփի հովանավորությամբ փաստաթղթերի ստորագրումից հետո: Հիշենք, որ ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի պահպանման խնդիր կա: ՀՀ վարչապետի մասնակցությունն էլ կրկին անգամ արձանագրեց այն իրողությունը, որ քաղաքական և տնտեսական-էներգետիկ շահերը դեռ երկար ժամանակ եվրաինտեգրումը պահելու են թղթային, ոչ իրատեսական հարթության վրա, երբ անունը կա, բայց ամանում չկա:
Գարիկ Քեռյան